Parlament Europejski
Parlament Europejski to jedyna instytucja wybierana bezpośrednio przez obywateli UE. Eurodeputowani, których jest aktualnie 751, są wybierani co pięć lat i zasiadają w Parlamencie zgodnie z przynależnością do ugrupowań politycznych, a nie w grupach narodowych. Parlament i Rada UE wspólnie zatwierdzają prawie trzy czwarte unijnych aktów prawnych w ramach procedury współdecyzji. Przepisy dotyczące polityki konkurencji nie są przedmiotem procedury współdecyzji.
Komisje parlamentarne zajmujące się konkurencją
Kwestiami związanymi z polityką konkurencji i ochrony konsumentów zajmują się 2 komisje:
- Komisja parlamentarna ECON (sprawy gospodarcze i monetarne)
W zakres jej kompetencji wchodzi polityka gospodarcza i walutowa Unii oraz między innymi przepisy dotyczące konkurencji i wsparcia rządowego dla firm (pomoc państwa). - Komisja parlamentarna IMCO (rynek wewnętrzny i ochrona konsumentów)
W zakres jej kompetencji wchodzi określanie i usuwanie barier utrudniających funkcjonowanie wspólnego rynku unijnego oraz wspieranie i ochrona interesów gospodarczych konsumentów.
Rada Europejska
Rada Europejska – kwartalne spotkanie szefów państw i rządów krajów UE – zapewnia impuls niezbędny do rozwoju Unii, wytyczając ogólne kierunki i priorytety polityczne.
Rada Europejska w porozumieniu z Parlamentem Europejskim odgrywa dużą rolę w zatwierdzaniu komisarza ds. konkurencji, którego kandydaturę zgłaszają rządy państw członkowskich i przewodniczący Komisji.
Rada UE
Wraz z Parlamentem Europejskim Rada zatwierdza wnioski dotyczące aktów prawnych z zakresu ochrony konsumentów i konkurencji.
Ministrowie z poszczególnych państw regularnie spotykają się, aby omawiać kwestie związane z konkurencją, w ramach tzw. Rady ds. Konkurencyjności.
Komisja Europejska
Komisja Europejska zapewnia prawidłowe stosowanie unijnych przepisów w sprawie konkurencji.
Oznacza to monitorowanie, a w razie potrzeby uniemożliwianie:
- zawierania porozumień antykonkurencyjnych (a zwłaszcza najgroźniejszych karteli)
- nadużywania przez firmy dominującej pozycji na rynku
- połączeń i przejęć
- pomocy państwa.
Do tego celu Komisja wykorzystuje swoje szerokie uprawnienia w zakresie kontroli i egzekwowania, np. kontrolując firmy, prowadząc przesłuchania bądź stosując uchylenia. Rządy państw mają też obowiązek informować Komisję z wyprzedzeniem, jeżeli planują udzielić pomocy państwa.
Jednak niektóre z uprawnień w zakresie egzekwowania przepisów zostały w 2004 roku przejęte przez państwa członkowskie w ramach tzw. procesu modernizacji (rozporządzenie 1/2003). Oznacza to, że krajowe organy ds. konkurencji i sądy mogą egzekwować stosowanie art. 101 (dawny art. 81 TWE) i 102 (dawny art. 82 TWE) TFUE.
Wdrażając politykę konkurencji, Komisja uwzględnia interesy konsumentów.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie Komisji poświęconej konkurencji.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Sprawiedliwości jest głównym unijnym organem sądowniczym, który zapewnia jednorodną interpretację i stosowanie przepisów w sprawie konkurencji w całej UE.
Na przestrzeni lat Trybunał wydał wiele wyroków o historycznym znaczeniu, które − choć nie są powszechnie znane − zasadniczo wpłynęły na życie Europejczyków i pomogły w utrzymaniu na rynkach UE skutecznej konkurencji, dzięki czemu konsumenci mają dostęp do szerszej oferty produktów i usług po niższych cenach.
Sprawami związanymi z konkurencją zajmuje się aktualnie Sąd UE (dawniej zwany Sądem Pierwszej Instancji). Odwołania rozpatruje Trybunał Sprawiedliwości.
Sądy krajowe mogą (a czasami muszą) przekazać sprawę do Trybunał Sprawiedliwości, zwracając się o wyjaśnienie, jak zinterpretować unijne prawo konkurencji w konkretnej sytuacji.
Europejski Bank Centralny
Europejski Bank Centralny jest bankiem centralnym unijnej waluty − euro. Jego głównym zadaniem jest utrzymanie mocy nabywczej euro, a tym samym stabilnych cen w strefie euro. Do strefy euro należy 16 państw Unii Europejskiej, które od 1999 wprowadziły euro.
Z Bankiem regularnie konsultowane są wszystkie kwestie z zakresu konkurencji związane z sektorem bankowym.
Trybunał Obrachunkowy
Trybunał Obrachunkowy monitoruje przychody do budżetu UE oraz wydatki z budżetu na działalność UE.
Trybunał ma prawo weryfikowania kar nałożonych na firmy, które uznano za winne praktyk antykonkurencyjnych w sprawach prowadzonych przez Komisję.
Zapłacone kary trafiają do budżetu UE.
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Organ, za pośrednictwem którego związki zawodowe, organizacje pracodawców i inne stowarzyszenia reprezentujące społeczeństwo obywatelskie wyrażają swoje zdanie na temat kwestii związanych z UE, współuczestnicząc w procesie decyzyjnym.
W Komitecie istnieje specjalny dział zajmujący się polityką konkurencji i ochroną konsumentów (Sekcja ds. Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji − INT).
Konkurencja − obowiązujące przepisy
Gdzie znaleźć obowiązujące przepisy?
- Pełna wersja unijnych przepisów dotyczących konkurencji:
- Serwis telefoniczny – Unijne prawo konkurencji: zadzwoń pod bezpłatny numer: 00800 6 7 8 9 10 11 dostępny we wszystkich językach urzędowych UE lub skontaktuj się z EuropeDirect w Internecie lub e-mailem.
Więcej na temat polityki konkurencji
Konsultacje społeczne
Aby ocenić potencjalne zagrożenia wynikające z zachowań antykonkurencyjnych, Komisja Europejska zachęca zainteresowane strony do wypowiadania się na temat konkretnych spraw. W odniesieniu do każdej sprawy Komisja wyznacza grupy, które mogą przedłożyć swoje uwagi.
Komisja prowadzi również konsultacje na temat swoich wszystkich pozostałych inicjatyw.