Europees Parlement
Het Europees Parlement is de enige EU-instelling die rechtstreeks door de Europese burgers wordt gekozen. De 751 EU-parlementsleden worden voor vijf jaar verkozen en zijn verdeeld in politieke fracties, niet volgens het land of de streek waar ze vandaan komen. Bijna driekwart van het EU-beleid wordt gezamenlijk door het Parlement en de Raad bepaald via de "medebeslissingsprocedure". Het concurrentiebeleid valt niet onder deze procedure.
Bevoegde parlementscommissies
Het Parlement heeft 2 commissies die zich bezighouden met concurrentiebeleid en consumentenwelzijn:
- ECON (economische en monetaire zaken)
Deze commissie gaat over het economisch en monetair beleid van de EU, waaronder concurrentiewetgeving en overheidssteun aan ondernemingen (staatssteun). - IMCO (interne markt en consumentenbescherming)
Deze commissie gaat over het opsporen en opheffen van belemmeringen voor de werking van de interne markt en over de bevordering en bescherming van de economische belangen van de consument.
Europese Raad
De Europese Raad is een driemaandelijkse top van de EU-leiders, waar de brede politieke lijnen en prioriteiten van de EU worden bepaald. Hij stimuleert en stuurt de ontwikkeling van de EU.
De Europese Raad en het Europees Parlement hebben een belangrijke taak: zij moeten de benoeming goedkeuren van de EU-commissaris voor concurrentie, die wordt voorgedragen door de nationale regeringen en de voorzitter van de Commissie.
Raad van de EU
De Raad stelt samen met het Europees Parlement de EU-wetgeving over consumentenbescherming en concurrentierecht vast.
Voor alles wat met concurrentie te maken heeft, vergaderen de bevoegde ministers van alle EU-landen in de "Raad Concurrentie".
Europese Commissie
De Europese Commissie waakt erover dat de EU-regels voor concurrentie correct worden toegepast.
Daarom houdt zij toezicht op nieuwe ontwikkelingen en belet zij zo nodig:
- overeenkomsten die de concurrentie beperken (in het bijzonder kartels)
- misbruik van een dominante marktpositie
- fusies en overnames
- overheidssteun
Hiervoor beschikt de Commissie over ruime bevoegdheden, onder meer om bedrijven te onderzoeken, hoorzittingen te houden en uitzonderingen toe te staan. De nationale overheden zijn verplicht geplande steun aan ondernemingen (staatssteun) van tevoren aan te melden.
Sinds 2004 zijn sommige taken van de Commissie overgenomen door de lidstaten (Verordening 1/2003). Daardoor kunnen de bevoegde nationale overheidsdiensten en nationale rechtbanken de artikelen 101 en 102 van het verdrag betreffende de werking van de EU (de vroegere artikelen 81 en 82 van het EG-Verdrag) toepassen en handhaven.
Bij de uitvoering van het concurrentiebeleid houdt de Commissie altijd rekening met de belangen van de consumenten.
Meer informatie en voorbeelden vindt u op de website van de Commissie.
Europees Hof van Justitie
Het Hof van Justitie is het belangrijkste Europese rechtsorgaan. Het zorgt voor de uniforme interpretatie en toepassing van de wetgeving over concurrentie in de hele EU.
De vele markante uitspraken van het Hof hebben in de loop van de jaren, vaak ongemerkt, een grote invloed op het dagelijks leven van de Europeanen gekregen. Door meer concurrentie op de EU-markten mogelijk te maken, hebben consumenten een veel ruimere keuze van kwaliteitsproducten tegen lagere prijzen.
Concurrentiezaken komen nu voor het Gerecht van de EU (vroeger "Gerecht van eerste aanleg"). Beroepsprocedures worden behandeld door het Hof van Justitie.
Nationale rechtbanken kunnen (en moeten soms) zaken naar het Hof van Justitie verwijzen om duidelijkheid te krijgen over de interpretatie van het Europese concurrentierecht in een specifiek geval.
Europese Centrale Bank
De Europese Centrale Bank beheert de Europese munteenheid, de euro. Zij moet de koopkracht van de euro en dus de stabiliteit van de prijzen in de eurozone beschermen. De eurozone omvat de 16 EU-landen die de euro in 1999 of later hebben ingevoerd.
De Europese Centrale Bank wordt regelmatig geraadpleegd over alle concurrentiekwesties die te maken hebben met de financiële sector.
Rekenkamer
De Rekenkamer ziet erop toe dat het geld van de EU-begroting (en dus van de Europese belanstingplichtige) correct wordt geïnd en besteed.
Zij kan boetes opleggen aan bedrijven die schuldig zijn bevonden aan concurrrentiebeperking in zaken die de Commissie heeft ingeleid.
De opbrengsten van boetes gaan terug naar de EU-begroting.
Europees Economisch en Sociaal Comité
Via deze instelling kunnen vakbonden, werkgeversorganisaties en andere groepen van het maatschappelijk middenveld hun standpunt over EU-kwesties geven en bijdragen aan het besluitvormingsproces.
De afdeling Interne markt, productie en consumptie houdt zich vooral bezig met concurrentiebeleid en consumentenbelangen.
Concurrentiewetgeving
Waar vind ik de geldende wetgeving?
- Volledige teksten - EU-concurrentiewetgeving
- Telefonische informatie – EU-concurrentiewetgeving: bel het gratis nummer 00800 6 7 8 9 10 11 of neem contact op met EuropeDirect via de website of per e-mail.
Meer over het concurrentiebeleid
Openbare raadplegingen
De Europese Commissie vraagt soms de mening van belanghebbenden om na te gaan of bepaalde beperkingen van de concurrentie schadelijk zijn. Zij stelt dan telkens precies vast welke doelgroepen zij raadpleegt.
De Commissie wint ook advies in over alle andere beleidsterreinen.